BURAY-BOTO (Hermaprodite)
TAUHAN
REMEDIOS-40, agom ni Nicanor, nagbabatyag sa pangaki kan binabados na buray-boto
NARCISO-40, agom ni Remedios
GURANG ENTE- 70, agom ni Guranag Casion, nagmana kan trabaho ni Gurang Casion bilang kumadrona kan barangay
GURANG CASION-70, agom ni Gurang Ente, sa rong imahinaryong karakter sa bilada na si Gurang Ente sana an nakakahiling asin nakakadangog
REBEKA, 10, matuang aki ni Remedios asin Narciso
CAIN, 7, ikaduwang aki ninda Remedios asin Narciso
TAGBOAN
Kuwarto kan mag-agom, Taon 1990
Sa pagbubukas kan ilaw, mahihiling na nakahuyabit si Remedios sa pamayohan kan katreng bala. Ginagaranot ni garo tabog. Nakabiska sa ibabaw kan higdaan. Igwang tamong na nakasuklob sa mga hita kaini. Sa ibaba kan katre, sa salog na bala man igwang sarong tamong na dumog na nin dugo.
Nakakapotan siya sa bandang pamayohan kan katre kan saiyang agom na si Narciso. Nakatukaw sa taboreteng kahoy si Gurang Ente, nagdudukdok nin bunga para sa mamaon. Sa madiklom na parte kan entablado sa wala, nakatindog si Gurang Casion-sarong gurang na babayi na nakasulot nin kimona asin patadyong dangan igwang belong itom na nakatakop sa lalawgon.
REMEDIOS
Gurang Ente, dai ko na kaya. Narciso, diputa ka ano inin ginibo mo sakuya?
GURANG ENTE
Anung klase an kulog na namamati mo, Remedios. Kaipohan mong sabihon sakuya an eksaktong namamati mo.
GURANG CASION
Ika na sana an solong parabulong, hilot asin parapaaki sa harayong baryong ini kan Siruma. Puon kan magadan an agom mong si Purificasion, ika na an nag-ako kan dating trabaho kan agom mo. Kan inot kahabo-haboi mo huli ta iyong gayo ini an pigayong supla mo an santigwar. An tinutubodan sana sakuya iyo an kakayahan ko na magin partera. Sa lugar na ini sagkud duman sa kaya pang bagtason gabos sinda ako an nagpaaki. Gabos nin tawo minabisa sakuya bilang pagtaong galang huli ta kun mayu ako sa lugar na ini tibaad dakul ng omboy an dai naimundag o baga man dakol ng ina an nadayaan nin buhay huli sa pangaki.
Sasalimbadan san ini ni Gurang Ente.
REMEDIOS
Arog kan subagong hapon na nagbabatyag pa sana ako. Pagmati ko sagkod ngunyan nagbabatyag pa nanggayod aku. Umph. Uya na naman.
GURANG ENTE
Bwelohan mo Remedios an kulog pagkados tanganing lumuwas. Mailuwas mo sana an payo kan omboy makakaginhawa na kita.
GURANG CASION
Nadalan mo baga iyan sakuya kun ako minaaki. Sa tulo tang aki kita sanang duwa an nagtabang na makaluwas sinda nin buhay. Minamandahan ta ka sana kun ano an gigibohon mo.
GURANG ENTE
Tubod ako sa tibay mo sa pag-aki.
REMEDIOS
Nagsusuba ka pa giraray Gurang Ente. Ummph, kasubago ko pa ginigibo an sinasabi mo. Pantulong paaki mo na ini sakuya. Inot ki Rebeka dangan ki Cain. Anas ko ginibo an tugon mo kaya ngani madali kong naiaki an duwang iyan. Pero tano ta ining ikatulo an haloy?
GURANG CASION
Pagmati kaya ni Remedios nangangaki na naman siya nin panganay.
Nagdadali-daling naglaog si Narciso dara an sarong plangganang mainit na tubig.
GURANG ENTE
Siripa daw sa luwas an bulan Narciso. Dali.
Tulos na duminalagan si Narcisor sa luwas. Dangan tiningag an bulan sa itaas.
NARCISO
Palis na sa tanag gurang ente.
Nagpilingpiling si gurang ente.
GURANG CASION
Nanudan niya sa agom niya an kadakul na paagi asin paliyon kun pan mapapadali an pag aki. Kun an bulan pasubangon asin panahon man kan pagbatyag mas madali an pagaki huli ta sa pagsubang kan bulanminaabay man daa an pagluwas kan omboy sa tulak. Alagad siring sa tugon ni tyang casion an pagbatyag dai dapat aboton nin pagpalis kan bulan sa tanga.
GURANG ENTE
Ngunyan sana kita nagpaltos sa paabay sa pagsubang kan bulan Narciso.
NARCISO
Anu an gigibohon ta gurang ente.
GURANG ENTE
Kumua kang lubid. Dangan itong bangko isakat mo digdi dali.
Marikas na naghiro si Narciso.
GURANG ENTE
Remedios papatukawon mi ika sa bangko alagad ibibitay ta an saimung kamot sa kabaan kan harong. Duman ka maghugot nin pwersa.
REMEDIOS
Tano? Tano anong nangyayari,
GURANG ENTE
Palis na an bulan sa tanga. Pababa na ini. Dai ta napaluwas an aki mo sa pasubang. Hinguwahon tang magpaabay sa paghulog kan bulan .Kaya sa itaas mi ika iposisyon.
REMEDIOS
An aki ko gurang ente. Tibaad kun anu na an nagyayari sa aki ko.
GURANG ENTE
Dai ka maghadit. Dai maaano an aki mo.
Marikas na nakabalik si nicanor.Uya an an bangko saka an lubid.
Matarum na an hiling ni remedios ki nicanor.mantang nagbabalyo ini sa bangko tinataboga kaini an agom.
REMEDIOS
Diputa ka nicanor. Inda kun makadurog-durog ka pa sakuyang demonyado ka. Hilnga inin gibo mo sakuya.
NARCISO
Remedios man, damay man baga kita. Nasasakitan man ako na nahihiling ta kang siring.
REMDIOS
Ang kulog. Demonyo ka. An kulog namamati mo? Kamong mga lalaki dapat saindo bugkosan an pisot pag nag aaki an agom nindo tanganing pag puros kan kulog bubugnoton man kan agom an lubid. Dungan sa siram dungan man sa sakit.
GURANG CASION
Igwa ako nin pinaaki kaidto sa matangang banggi asin an pagbatyag panahon na gayu na palis na sa tanga an bulan. Igwang paliyun si tyang casion sa siring na bagay. Bagu siya nakaabut sa papaakiun na badus naghagad nguna ini nin takal duman sa mga paralahud. Ulay ni tiyan casion guranu man katagas an tibulaka o bingkay kan takal pag pinatuninong mu ini sa plangganang may tubig mabuka ini asin iluluwas kaini an garu dilang bitis. An pinapangaki kaya daa nin lahus sa matanga kadaklan suwi asin bitis an minainot. Duman naisipqn ni Gurang ente an adal na natungkusan hali sa agum.
GURANG ENTE
Ramon dumalagan kang madali sa baybayun. Pagkalot sa baybayun nin bugitis o punaw dali.
NARCISO
Panu. Tanu.
GURANG ENTE
May mga labot-labot sa baybayon sigurado may punaw iyan o bugitis.
Duminalagan si ramon. Si remedios man binibitay na ni gurang ente.
Dai pa duwang minuto yaon na si nicanor.
NARCISO
Uya nakakua akung sarung punaw.
REMEDIOS
Aanohon an punaw na iyan. Hapot ni remedios.
Dai na naggirong si gurang ente.
Isinalod an punaw sa nagbobolos na dugu asin tubig sa pwerta ni remedios asin kan maturoan ini itinao giraray ki nicanor.
GURANG ENTE
Ibugtak mo sa planggang may tubig an punaw dali.
NARCISO
Uya na an punaw sa planggana.
GURANG ENTE
Ilaag mo diyan sa sirong kan bangko sa tungod ni remedios. Dangan duman ka sa likodan niya arog kasubago itulod mo an aki pagkados ni remedios. Sarabay kita ha.
Nagpuposisyon si nicanzor sa likod ni remedios nagpoon na naman na nagraburab an babayi.
REMEDIOS
Burayniinamu nicanor. Lintian. Huri na niyo. Huri na ni! Tandaan mo iyan.
NARCISO
Remedios man.
REMEDIOS
Remedios man. Kun itakod ko baga ining pising ini sa bayag mo iyo mong nakaua.
GURANG ENTE
Nya remedios pugul kan hinangos. Sige tipona an kusog mo diyan , halat nguna. Paagihon mo an masurunod na poros. Tioson mo nguna an kulog dai mo pagsabayan nin kusog ta dugay na.
Hinihiling ni guran gente an punaw. Nagpupuon na ining maghiro. Nakaduwang poros na man si remedios.
Nahiling ni gurang ente nagluwas na an dila dila kan punaw hali sa matagas kaining tibulaka.
GURANG ENTE
Sa sunod na poros remedios. Durungan kita. Nicanor. Halatun nindo an senyas ko.
REMEDIOS
Uya na. Nagpupuros na naman.
GURANG ENTE
Halat. Remedios. Dai pa. Phgul. Pugul.
REMEDIOS
Umphhh. Ummph.
GURANG ENTE
Pugol.. Yan sige. Puwersa! Kusug. Kadus!
REMEDIOS
Ahhh. Umphh. Nicanor. Diputa kaaaa.
GURANG ENTE
Sige remedios. Nahihiling ko na an bumbunan kan aki. Dai mo pag uli. Sige pa. Kayahon mo.
REMEDIOS
Dai ko na kaya.
Kan buminotas nin kusog si remedios. Nagpilingpiling naman an gurang.
GURANG ENTE
Uminuli an payo. Otrohon tasa sund na poros.
REMEDIOS
Dai ku na kaya. Dai ko na kaya.
Naghihibi na si remedios. Garo ini madidismayo.
NARCISO
Kaya mo yan.
REMEDIOS
Dai ko na kaya. Umph uya na an poros.
GURANG ENTE
Sige. Bwelo.
REMEDIOS
Umph.
GURANG ENTE
Halat. Remedios.
REMEDIOS
Ahhhh. Dai ko na kaya.
GURANG CASION
Nangrulongsi si Gurang ente. Sa huring kados kaya ni remedios mayo nang nagluwas na tubig. Purong dugo na an nagluluwas. Narumduman niya an tugon ni tyang kasyun sagkod na igwa pang natural na pampahalnas sa pwerta na ilinuluwas an babayi mailuluwas pa an aki alagad kun purong dugo na, an dugo mapulot asin madaling maalang masakit na iluwas an aki pag siring. Asin kun mangyari tibaad ikagadan kan mag ina. Alagad dai nagparisa si gurang ente sa mag agom na naghahadit man siya. Pinugolan niya an nerbiyos.
GURANG ENTE
Luwas nicanor. Dumuman ka sa kabatagan. Pumutol ka duman nin sarong batag na daing puso. Kaipohan sarong tigbas maputol mo an batag. Ikurahaw mo sakuya kun naputol na. Buwelo kita. Remedios. Kun dai ta pa ini magibo ngunyan. Magagadan an aki mo sa tulak.
REMEDIOS
Dai.
NARCISO
Naputol ko na gurang ente.
Dangan duminagan ini sa hatung.
GURANG ENTE
Duman ka sana abangan mong umulwat sa tahaw an lanubo. Pag uminulwat na sarung gurut anlaba bugnutin mu kan kamut mu asin idaga mu digdi. Buminirik naman an lalaki.
GURANG CASION
Daiini nanudan ni gurang ente sa agum. Hali an paliyun na ini sa saiyang ama na nakapag istorya kan sakit na inagihan kan ina ni gurang ente kan ipangaki ini. Kun an inang nagbabatyag nasasakitan iluwas an aking lalaki lanubu kan batag an pinuputol. An lanubong ini simbolo kan pisot pisot kan aki.
GURANG ENTE
Tipuna an kusug mu remedios.
NARCISO
Gurang ente nag uulwat na an lunubu. Kundi haliput pa.
GURANG ENTE
Sarung gurut an laba. Halatun mu.
Sige remedios palihisa nguna an purus.
NARCISO
Uya na an lanubo kan ubud nin batag. Ibugtak mu sa planga a sa sirung kan bangko dangan pumuwesto ka giraray duman sa likudan ni remedios.
GURANG ENTE
(Nagtingag) Palis na an bulan sa itaas.
GURANG ENTE
Sarung makusog na kados remedios. Iyan alalay sana. Sige. Nagluluwas na an payo. Sige.
Buwelio tulod nicanor. Ubusan an kusog mu remedios. Ngunyan na! Uya na.
BLACKOUT
SFX: Uhaaa. Uhaa..
NARCISO
Anong tahoha an aki mi?
GURANG ENTE
Duwang tawo an aki nindo.
NARCISO
Kambal. Kambal an aki mi?
GURANG ENTE
Dai. Duwang tawo.
KANOR
Duwa an kinabuhay kan aki mi? Remedios…an aki ta…igwang pipi asin pisot!
LIGHTS FADE IN
KANOR
Gurang Ente, nakikulay ako. Dai mo na sana tabi pag-istorya an manungod sa samuyang aki.
Dai magirong si Gurang Ente. Hihilingon sana kaini si Kanor, si Remedios dangan an omboy.
GURANG ENTE
Mapaaram na ako. Maraot an sakuyang pagmati.
Garo burat na naglalakaw parayo si gurang ente. Mandikit-dikit mapundo ini. Kapot an daghan asin linalamag an hinangos. Inaapud siya. Nagpapaayuda. Natuka na naman halas si tyang casion.
GURANG ENTE
Halat Casion. Padiyan na ako.
Kinugos ni Remedios an aki sa asin inalikboyan kan lampin.
Sinunod ni Kanor si Gurang Ente na pasiring sa paradalan. Kan harani na ini sa likod kan gurang, iluluwas kaini an nakahios na sundang dangan iaambang itusok sa likod kan gurang pero mapundo ini.
GURANG ENTE
Casion…(kakapotan an daghan, mapapaluhod) ay…abaanang kulog na dai masabot-sabot… Casion…. (matutumba si Guran Ente siring sa tigbak).
Isasarong ni Kanor an sundang, babalikan si Remedios na nakatukaw sa katre asin kilik an omboy.
REMEDIOS
Anong ipapangaran ta sa ikatolo tang aki, Kanor?
KANOR
(Kukuahon an omboy ki Remedios) Aapudon kang Abel. Alberto asin Isabel an saimong pangaran. Ika an bagong tawo kaining kinaban.Iiitaas an omboy siring baga sa itinatao sa mga paradalan mantang nakatingag si Remedios, Rebeka asin si Cain sa omboy.
Luway-luway na madiklom an entablado.
WAKAS